EĞRET'TE VAKIFLAR

TD 575 (h.983-m1575) Vakıf Defterinde ismi geçenler

Abdi Oğlu Mustafa(Zâviyedâr bâ-berât)

Abdi Oğlu Hacı Kasım

Abdi biraderi Yusuf

Hüseyin oğlu Hızır

Hasan oğlu Nazar        

Hasan oğlu Hasan                               

Ramazan oğlu Ivaz                             

Ramazan biraderi Habib                     

Hızır Bâli oğlu İlvâni (Zâviyedâr bâ-berât) 

Hızır Bâli biraderi Kurt                       

Hızır Bâli biraderi Musa                     

Resul oğlu Ahi Durak

Resul oğlu Şaban (Zâviyedâr bâ-berât)                            

Resul oğlu Güvenç (Sâhib-i berâtlardır)

Resul biraderi Sevinç

Resul biraderi Süleyman

Âhi Durak oğlu Mahmut (Zâviyedâr bâ-berât)

Çırak oğlu Ahmet

Çırak oğlu İsa

Çırak oğlu Budak

Hüseyin oğlu Dede

Hüseyin oğlu Muharrem

Hüseyin biraderi İmirze

Hüseyin biraderi Nasuh

Halil oğlu Mustafa

İsa(Gani)oğlu Mürsel

Derviş oğlu Ali (Cârukeş-i zâviye-i mim) ayakkabı tamircisi

 

HASIL :

Hinta(buğday): Müd 2, Kıymet 240 akçe

Şaîr(arpa): Müd 1, Kıymet 80 akçe

Burçak: Keyl 1, Kıymet 8 akçe

Mercümek: Keyl 5, Kıymet 20 akçe

Nohud: Keyl 7, Kıymet28 akçe

Âsiyâb(Değmen): Bâb 1, Resm 60 (zikr olunan âsiyâb vakf-ı ada değil ise sâhib-i arza resmin vere deyu mukayyet)

Öşr-ü Küvvâre (kovan)

Resm-i Bennak: 24 akçe

Bâd-i hevâ: 65 akçe

Tapuy-u zemin: 20 akçe       

 

YEKUN: 550 Akçe

 

Yukarıda isimleri geçen kişiler çeşitli vasıflarla zâviye vakfı bünyesinde yaşamaktadırlar. Bunların başında sâhib-i berât olup zâviyenin yönetimini ellerinde bulunduran kişiler gelmektedir. Nitekim yukarıda kendi isimleriyle birlikte erişkin çocuklarının isimleri kayıtlı olan Abdi ve Resul zâviyenin kurucusu Hacı İbrahim’in oğulları olup zâviye üzerinde mutasarrıftırlar. Zâviye hizmetçileri ve vakıf arazisi üzerinde ziraatla uğraşan diğer insanlar da kalan nüfusu oluşturmaktadırlar. Yukarıdaki gelirler, vakıf arazisi bünyesinde ziraatla uğraşanların zâviyenin başında bulunan kişilere vergi olarak verdikleri aynî ve nakdî tutarlardır. Değirmen de vakfa ait olup yıl boyu çalışmaktadır.

Eğret köyündeki bu zâviye tarihî süreç içinde çeşitli isimler almıştır. 1675 tarihli şeriyye sicili kaydında Âhi Baba Zâviyesi, 1696 tarihli kayıtta da Hızır Baba Zâviyesi olarak geçmektedir. Bu iki farklı isim aynı zâviyeyi ifade etmektedir. Zira, bu kayıtlarda zâviyelerin Hacı İbrahim Vakfı oldukları kayıtlıdır. Bu  zâviye çeşitli zamanlarda mutasarrıflarının isimleriyle anılmıştır.  (514.Defter,134/422)-(525. Defter, 15/53)

1675- Zâviyedâr Ali’nin ölümüyle yerine Ali Halife(1140/266)

1696- Zâviyedâr Abdi’nin ölümüyle yerine Satılmış(514. Defter, 134/422)

1748- Hacı İbrahim Zâviyesi Vakfının zâviyedârı olmayıp sahipsiz olduğundan Hacı Ahmet oğlu Hacı Yusuf (1112/142)

1758-Ali Halife’nin ölümüyle yerine Abdullah Halife oğlu Mustafa(1108/49) görevlendirilmişlerdir.

Hacı İbrahim zâviyesi vakfı başlangıçta evlâdiyet vakfı üzere devam etmiş, daha sonra Hacı İbrahim soyundan ehliyetli biri kalmadığı için, bu göreve müstehak başka birileri atandığından âmme vakfına dönüşmüştür.

Medrese: 1867 tarihli Şeriyye sicili kaydında Hacı İbrahim Zâviyesi Vakfının, Vakıflar Bakanlığına mülhak bir vakıf olarak, ders vermek şartıyla ilimle iştigal eden birilerine verildiği kayıtlıdır. Hacı İbrahim Zaviyesinin başındaki kişi aynı zamanda köy halkının eğitimiyle meşgul olmaktadır. Bu haliyle Hacı İbrahim Zaviyesi Cumhuriyet öncesi Eğret köyünün tek eğitim merkezidir. Koca camiinin bitişiğinde bulunan bu medrese Cumhuriyetin kuruluşundan sonra da uzun yıllar hizmet vermiştir.  Ehemmiyetine binâen bu kaydın bir kısmını aynen aktarıyoruz:

Der-devlet-i mekîne arz dâî kemîneleridir ki

Nezaret-i evkâf-ı humâyun-u mülükâneye mülhak evkâfdan Vilâyeti Anadoluda Karahisâr-ı Sâhib Kazasına tâbi Eğret karyesinde vâki el-Hâc İbrahim Zâviyesi Vakfının yevmî bir akçe vazife ile bâ-şart-ı tedrîs zâviyedârlık cihetine bin ikiyüz seksen senesi Cemâdi’l âhirinin on yedinci günü tarihiyle müverrih tecdîd olunmuş berât-ı şerîf-i âlîşan ile mütesarrıfları olan Seyyid Hasan ve Seyyid Mehmed Râşid ibney Keskin Mehmed’den mûmâ ileyh Seyyid Hasan Nüfus Nezâreti tarafından verilen memhûr kayd pusulası mûcibince medîne-i mezkûre mahallâtından Akmescid mahallesinin elli sekizinci hanesinin ikinci numarasında  yirmi yaşında sulb-i kebir  oğlu Molla Mehmet ve sağir oğulları üçüncü dördüncü beşinci numaralarında mukayyed  onbir  yaşında Sadüddin ve altı yaşında Feyzi ve dört yaşında Mahmut Bahaüddin’i terk eylediği halde fevt olub ve cihet-i mezkûre mahlüle ve hizmet-i lazimesi muattale kalub ve zâviye-i mezkure alanı mevcûde ve ma’mûre olub ber-mûceb-i şart vâkıf ve teâmül-ü kadîm âyende ve revendeye it’âm-ı ta’âm ve tedrîs olunmakta olduğu ve beher sene muhasebe-i evkâf müdürleri marifetiyle ru’yet olunduğu ve kebîr-i mezbur Molla Mehmed pederi meslekine sâlik medrese-nişîn taallüm ile meşgul talebe-i ulûmdan olduğu ve yine medîne-i mezkûre mahallatından Fakih Paşa mahallesinin seksen birinci hanesinin birinci numarasında kırk yaşında mukayyed medîne-i mezkûre meşâhiri ulema ve sulehasından daima tedrîs ve ta’lim ile meşgul Aksahâvî Hasan Efendi ibn İsmail sığâr-ı mezbûrûn ba’del-bulûğ bi’n-nefs edâ-i hizmete kesb-i liyâkat ve ehliyet edinceye değin bi’n-niyâbe edâ-ı hizmete ezher cihet lâyık ve müstehâk idüğü medine-i mezbûrede beyne’l-ulemâ ve’l-avâm ma’ruf.

Tapu Defterleri >>