TAPU TAHRİR DEFTERLERİNDE EĞRET

HASIL 2.914 (-akça)

Hınta (buğday)
mudd: 3
Şair (arpa)
mudd: 9 keyl: 10
Burçak
kilçe: 3
Nohud
kilçe: 1
Mercümek
kilçe: 6
Öşr-i bostan
25 [-akça]
Resm-i Zemin
60 [-akça]
Adet-i ağnâm
35 [-akça]
Resm-i küvvare
110 [-akça]
Asiyab(değirmen),1 bâb
30 [-akça]
Badhava
100 [-akça]
Resm-i çift ve bennak ve kara
512  [-akça]
147 numaralı Tapu Tahrir Defteri’nde geçen isimler:
Hoca oğlu Erkudi Bennak
Hocaoğlu Kemal Çift
Mehmet oğlu Karaca  Çift
Mehmet oğlu Yusuf Bennak
Mehmet Kardeşi Nasuh Kara
Kethuda Mehmet oğlu İsa Çift
Arapoğlu Ali Gök Yaşlı
Arap oğlu Yusuf  Bennak
Arab Kardeşi Nasuh Çift
Musa oğlu Abdi Çift
Musa Kardeşi Memi  Bekar
Halil oğlu Oruç Zaviye hizmetçisi
İskender oğlu Bay Hoca Çift
Ahmed oğlu Ali Çift
Ark (?) oğlu Halil Çift
Hacı Bayram oğlu Bahşayiş Çift
Hasan oğlu Mürüvvet Çift
Mürüvvet oğlu Hüseyin  
Ahmed oğlu Aydin Çift
Hamza oğlu Mahmud   Bennak
Hamza oğlu Turud Beyi Kara
Hamza Kardeşi Ağa  
Abdullah oğlu Hamza Bennak
Abdullah oğlu Sadad (?) Çift
Abdullah oğlu Hoca Bennak
Abdullah Kardeşi Bay Hoca Kara
Abdullah oğlu Ali  Vakıf mütevellisi
Abdullah oğlu Cafer Cami mütevellisi
Abdullah oğlu Müstecab Muhassıl
Ali oğlu Ferruhşad Muhassıl
Musa Fakih oğlu Musa Fakih Cami hatibi
Musa Fakih oğlu Hızır  Muhassıl
İbrahim oğlu Musa Bennak
Şah Süle oğlu Kadem Yayabaşı oğlanı
Şah Süle oğlu Aykud  Yayabaşı oğlanı
Şah Süle oğlu Kavak Yayabaşı oğlanı
Şah Süle Kardeşi İshak  Yayabaşı oğlanı
Sefer Şah oğlu Seyfullah Yayabaşı oğlanı
Sefer Şah Kardeşi Carullah Yayabaşı oğlanı
İbrahim oğlu İdris Sipahi oğlu
İbrahim Kardeşi Mustafa Sipahi oğlu
Daş Ali oğlu Hacı Ali Sipahi oğlu
Daş Ali oğlu Ali   Sipahi oğlu
Daş Ali Kardeşi Bali Sipahi oğlu
Daş Ali Kardeşi Halil  Sipahi oğlu
Mürüvvet oğlu Hızır Sipahi oğlu
Mürüvvet oğlu Kasım Sipahi oğlu
Mürüvvet oğlu Sevindik  Sipahi oğlu
            

147 nolu mufassal Tapu Tahrir Defterinde 47 nefer olarak kayıtlı Eğret halkından Pîr-i fani,  muhassıl(3), mütevelli, Hatip, Sahib-i berat ve muaf olarak kayıtlı 8 kişi vergiden muaftır. Bunların dışında kalan 39 nefer, vasıflarına göre mîr-livaya vergi vermektedirler. 39 neferin 11’i çift, 1’i yarım çift (Nim), 7’si bennak, 3’ü kara, 2’si de mücerred (bekar) vergisi vermektedirler. 6 yayabaşı oğlanı (piyade asker) da Eğret köyü arazisinde ziraatla uğraşıp mîr-livaya vergi vermektedir. Yayabaşı oğlanları, şehir merkezinde bulunan Piyade Beyine bağlıdırlar. Eğret köyünde bulunan 9 sipâhizâdeden birisi olan Daş Ali Oğlu Hacı Ali, mutasarrıf olarak kayıtlıdır. Hacı Ali’nin kendisine tahsis edilen tımar arazisine mi mutasarrıf olduğu yoksa mîr-livanın temsilcisi olarak mı tasarrufta bulunduğu hakkında bilgi yoktur. Sipâhizâdeler ve yayabaşı oğlanları seferberlikte savaşa katılır, diğer zamanlar ziraatla meşgul olurlardı.

Çift, toprağın verimliliğine bağlı olarak değişmekte olup, verimlisi 60-80, orta hallisi 80-100, kıraç’ı ise 100-150 dönüm  arasında açık bir şekilde hudutlandırılmıştır. Her ne kadar çift, bir çift öküzün sürebileceği miktar olarak tanımlanmaya çalışılmışsa da kanunnamelerde arazinin verimliliğine bağlı olarak değiştiği vurgulanmıştır. Çift vergisine tabi kişilerden muhtelif yer ve zamanlara göre 22 ile 60 akçe arasında değişen “resm-i çift” alınmaktadır. Elindeki arazi yarım çift(nim) olan halktan ise bunun yarısı alınmaktadır. Bennak vergisi ise, kazanç vergisi kabilinden bir vergiydi. “Ekünlü bennak” ve “caba bennak” olarak iki kısma ayrılmaktadır. Ekünlü bennak; yarım çiftten daha az araziye sahip olup 18 akçe vergi verirken, caba bennak; hiç arazisi olmamakla beraber evli olup çalışarak kazanan ve 12 akçe vergi veren kişidir.     

Eğret köyünden alınan vergi çeşitlerine göz attığımızda ilk dikkati çeken husus tarım ürünleridir. Toplam vergi tutarının üçte ikisini tarım ürünleri oluşturmaktadır.

 Buğday(müd:3), arpa(müd:9,keyl:10), burçak(kilçe:3), nohud(kilçe:1), mercümek(kilçe:6), Öşr-i bostan(25 akçe) olarak kayıtlıdır.

 “Müd” ölçeğinin miktarı bölgeden bölgeye değişmekte olup Kütahya yöresinde bir müd 20 İstanbul kilesinden ibarettir. Bir İstanbul kilesi ise yaklaşık 25 kilodur. Buna göre, 1500 kg buğday, 4500 kg arpa, 150 kg mercimek, 75 kg burçak, 25 kg nohut ve 25 akçe değerinde  kavun, karpuz,salatalık vb tarım ürünlerinden alınan vergi miktarını oluşturmaktadır.

Eğret köyü ahalisinden toplanan diğer vergi çeşitleri ise şunlardır :

Resm-i zemin (bir arazi ilk defa ekilmeye başlandığında alınan tapu vergisi) : 60 akçe

Adet-i ağnâm ( iki küçükbaş hayvandan bir akçe olarak alınan ayak vergisi) : 35 akçe

Resm-i küvvâre ( on kovanda bir kovan olarak alınan bal vergisi) : 110 akçe

Âsiyâb 1 bab ( Değirmen vergisi, yıllık çalışma süresine göre alınan vergi) altı aylık: 30 akçe

Badhava : 100 akçe.

Resm-i çift ve bennak ve kara : 512 akçe. 

Bu bilgiler doğrultusunda, Eğret köyündeki en büyük geçim kaynağının tarım olduğu, hayvancılığın ise geri planda kaldığı anlaşılmaktadır. Bu ise bize, Eğret köyüne ilk yerleşen ailelerin yerleşik hayata alışkın, geçimlerini ziraatla sağlayan insanlar oldukları intibaını vermektedir.
Tapu Tahrir Defterlerinde Eğret Köyü >>

Anıtkaya'nın coğrafi konumu Türk Fethinden Önce Eğret Yöresi